Po zawirowaniach lat siedemdziesiątych w kolejną dekadę Wydział Malarstwa wszedł wzmocniony, jednak minął czas, gdy stanowił on punkt odniesienia dla ogólnouczelnianego programu. Akademia stała się konglomeratem autonomicznych jednostek administracyjnych, pozbawionych wspólnego ideowego fundamentu.
Wydział brał aktywny udział w politycznych wydarzeniach początku lat osiemdziesiątych. Po ogłoszeniu stanu wojennego środowisko pedagogów studentów i absolwentów Wydziału zaangażowało się w niezależny ruch wystawowy w kościołach, prywatnych mieszkaniach i pracowniach, oraz zainicjowane przez Marka Sapettę tzw. wystawy walizkowe. We wrześniu 1983 r. Senat Uczelni powołał na rektora Stefana Gierowskiego. Ministerstwo Kultury i Sztuki nie zatwierdziło jednak tego wyboru, co wzbudziło oburzenie i zostało oprotestowane przez 87 wykładowców Akademii. W 1987 r. rektorem został Jan Tarasin.
W końcu lat siedemdziesiątych żywotność neoawangardy znacznie osłabła, jednak takie jej obszary jak performance i konceptualizm, odegrały pewną rolę w malarstwie następnej dekady. Napięcie czasu Solidarności oraz treściowa pustka dominująca w twórczości starszych pokoleń prowokowała młodych malarzy do odrzucenia czysto formalnych poszukiwań – zaczęli kierować się ku anegdocie i komentowaniu bieżącej sytuacji. W tym celu z jednej strony sięgano po tradycje malarstwa religijnego a nawet symbolizmu, z drugiej po ironię, dadaistyczny absurd oraz swobodny malarski gest spod znaku nowej ekspresji. Właśnie w tej drugiej poetyce mieściła się twórczość członków „Gruppy” – ugrupowania założonego w 1983 r. przez studentów i absolwentów pracowni Gierowskiego oraz Ziemskiego. Z kolei dawne koncepcje kolorystów w nowatorski sposób reinterpretowano w pracowni Dominika.
Od połowy lat siedemdziesiątych ważnym punktem na artystycznej mapie studentów Wydziału była Galeria Dziekanka, która początkowo funkcjonowała głównie jako centrum twórczości neoawangardowej, ale stała się także miejscem prezentacji nowych propozycji malarskich. W Dziekance do współpracy zapraszano znanych artystów, między innymi Ryszarda Winiarskiego. W 1981 r. Winiarski objął na Wydziale Pracownię Problemów Malarstwa w Architekturze. Jego szerokie kontakty w kraju i zagranicą, odważny program oraz otwarty stosunek do artystycznych poszukiwań przyciągały wielu studentów.
W trudnej sytuacji społecznej i politycznej lat osiemdziesiątych Wydział zachował niezależność, utrzymano stabilność kadrową i konsekwentny program nauczania. Jednocześnie studenci i absolwenci Wydziału znacząco wpłynęli na ówczesną panoramę malarstwa w kraju.